DEMAND Special: “Ketenvorming en Schaalvergroting”

Note: Currently our specials are only available in Dutch, our sincere apologies.

Schaalvergroting en ketenvorming; veel gebruikte termen en garantie tot succes of is er een keerzijde aan deze spreekwoordelijke medaille. In deze DEMAND Special ga ik in op de visie van DEMAND op deze tendens, wat zijn de kansen maar vooral; wat zijn de bedreigingen. Zoals altijd betreft het hier onze mening en dit betekend niet dat het altijd zwart of wit is. Heb je een mening? Dan wil je graag dat een ander deze respecteert en andersom.

Grote ketens maken tegenwoordig de dienst uit in Nederland, zowel op het gebied van de Horeca als in veel andere branches. Zelfs politiek Nederland heeft met de (naderende) afschaffing van de dividendbelasting ervoor gekozen om achter de grootste internationale werkgevers te staan. Een pure prestige kwestie die enkel de allerrijksten nog net iets rijker maakt. Wij delen, zonder teveel in te gaan op de politiek, niet de mening dat dit Nederland sterker maakt, sterker nog het verdeeld het land in een tijd dat saamhorigheid de economie verder zou kunnen laten floreren. De zeer matige loonsverhogingen in nagenoeg alle branches laten zien dat veel bedrijven voor eigen gewin gaan en het grotere plaatje vergeten. De vraag die dan automatisch opkomt is: “Is schaalvergroting dan wel zo verstandig?”. Er is hierin geen goed of fout en ieder onderzoek heeft wel een andere uitkomst maar, wat als we deze onderzoeken opzij schuiven en eens heel platonisch naar de casus kijken…

Het MKB in Nederland drijft onze economie en is goed voor meer dan 72% van de banen in Nederland. Ook wat betreft de toegevoegde waarde in de economie van bedrijven met meer dan 250 werknemers is marginaal en blijft ruim onder de 10% steken. Wel moet als kanttekening worden geplaatst dat dit percentage steeds groter word, het aandeel van het MKB neemt hierin af door toename van het aantal grote bedrijven. Dit wordt veroorzaakt door het vestigingsbeleid van de overheid en de overname van kleinere partijen door de grotere vissen.

Het winkelstraatbeeld laat dit natuurlijk al vele jaren zien; de afname van het aantal “kleinere” ondernemingen en de toename van ketens. Dit alles word enerzijds veroorzaakt door de nog steeds groter wordende online markt maar, anderzijds ook door het beleid van politiek Nederland en de lokale politiek. Deze zetten weinig tot niet in op de kleine ondernemer wat vrij baan geeft voor ketens en met leegstand tot gevolg. Daarnaast speelt de behoefte van de mens hierin een steeds groter wordende rol. Deze is meer dan ook bezig met het verdelen van de kostbare tijd tussen werk en privé. De snelheid van de economie heeft het kookpunt bereikt en dit botst met de wensen van de gewone mens. Deze is zoekende naar meer vrije tijd en een betere balans tussen werk en privé. Veel ondernemers die wij spreken hebben deze sleutel tot succes amper gevonden wat ervoor zorgt dat we in een vicieuze cirkel zijn beland.

Kunnen we stellen dat de grotere partijen (de ketens) in Nederland de macht grijpen? Als je kijkt naar de cijfers kun je dit inderdaad voorzichtig concluderen. Maar wat is het effect van deze schaalvergroting nu. Vroeger was het op de basisschool al zo dat de grootste jongen veelal de baas was in de klas, zeker als deze ook nog een grote mond had. Als we dit projecteren op de economie kunnen we voorzichtig concluderen dat dit hand in hand gaat met het schoolplein vroeger. De stoerste jongen met de grootste mond had de aandacht van de meisjes en de andere jongens wilde maar wat graag vrienden worden met diegene. Het gevolg van deze aanbidding was dat deze jongen in veel gevallen naast zijn schoenen ging lopen, eisen ging stellen en zichzelf dingen ging toe-eigenen. Daarnaast werd een dergelijk persoon vaak ook nog een pester van de kleinere, minder opvallende persoonlijkheden. Als we dit projecteren naar de economie dan is de stoerste jongen van de klas de groep met het grootste aantal medewerkers. En de kleinere jongens zijn dan een combinatie van politiek Nederland en het MKB.

Politiek Nederland voelt zich geïntimideerd en wilt maar wat graag vrienden zijn met de grote jongens. Ze stellen zich timide op en komen met cadeaus om de grote jongens te vriend te houden. Dit komt in de vorm van belastingcadeautjes. Het MKB zijn in dit geval de gepeste die moeten opdraaien voor de kosten van de cadeaus gegevens door politiek Nederland. Is dit eerlijk en terecht? Wie het zwart/wit bekijkt kan niet anders dan tot de conclusie komen dat dit een vorm is van oneerlijke concurrentie. Als we het in een breder perspectief kijken dan moet je ook bekennen dat het te maken heeft met de exposure die je wilt uitstralen. De export in Nederland vormt een groot onderdeel van onze economie, ook veel MKB bedrijven varen wel hierop. Zij zouden direct profiteren van een verhoogde export wat een eventuele belastingverhoging zou compenseren. Het zijn echter de kleine lokaal opererende bedrijven die de dupe zijn van deze besluitvorming. Voor hen kun je enkel concluderen dat er een indirecte baat is bij het voortrekken van de grote jongens in de klas. Zij zullen enkel profiteren van de kruimels die achtergelaten worden door de toename in export en dit weegt in ons optiek niet op tegen de toenemende lasten.

Met ketenvorming of schaalvergroting komen er overigens nog veel meer aspecten kijken (zowel positief als negatief) waarbij kwaliteit een belangrijk onderwerp vormt. Deze kan twee kanten op manoeuvreren namelijk omhoog of omlaag. In de Horeca zien we dat ketenvorming niet altijd hoeft te betekenen dat de kwaliteit verbeterd. In veel gevallen zorgt ketenvorming ervoor dat er een beperktere creativiteit en investering vormt wat het product/dienst in totaliteit nadelig kan beïnvloeden. Wie kent niet de afhandeling van klachten bij grote internationale ketens of de matige dienstverlening op locatie?

We kunnen heel voorzichtig en met gepaste kanttekeningen stellen dat ketenvorming en schaalvergroting, net als met veel andere elementen van de economie, voorzichtig omgegaan dient te worden. De tip die wij gratis geven aan de bestuurders van dit land; Zet de zwakste en kleinste eens vooraan, dit leidt vaak tot betere uitkomsten.

Geschreven door:

Stephen de Man

Adviseur – Coach

Demand Recruitment  

 

Plaats een reactie